Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một giai đoạn mang tính bước ngoặt khi thông tin nâng hạng thị trường, cùng các đề án chiến lược của cơ quan quản lý, tạo nền tảng mới cho sự phát triển minh bạch và bền vững. Trong bối cảnh đó, ngành quản lý quỹ được xác định là một trong những trụ cột quan trọng nhất của vận hội nâng hạng.

Nâng hạng mở ra cơ hội mới, nhưng chất lượng thị trường mới là yếu tố quyết định dòng vốn dài hạn. 

Ông Phạm Lê Duy Nhân cho rằng việc FTSE Russell thông báo nâng hạng Việt Nam từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp sau nhiều năm theo dõi là một bước ngoặt quan trọng, khẳng định chất lượng, mức độ minh bạch và sức hấp dẫn ngày càng cao của thị trường vốn Việt Nam. Quyết định này, dự kiến có hiệu lực từ tháng 9/2026, được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam thu hút khoảng 1 tỷ USD từ các quỹ thụ động theo chỉ số, khi Việt Nam chiếm khoảng 0,34% FTSE Emerging All Cap và 0,22% FTSE Emerging. Tuy nhiên, theo ông, kỳ vọng lớn hơn nằm ở khả năng thu hút các quỹ đầu tư chủ động toàn cầu, nhóm nhà đầu tư đặc biệt quan tâm đến chất lượng hàng hóa trên thị trường, bao gồm các doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn, thanh khoản tốt, định giá hợp lý và tuân thủ chuẩn mực quản trị quốc tế.

Lý giải việc khối ngoại vẫn bán ròng mạnh dù thị trường liên tục đón nhận thông tin tích cực, ông Nhân cho rằng cần nhìn theo chu kỳ dài hạn. Sau giai đoạn tích lũy kéo dài từ sau khủng hoảng tài chính 2009, dòng vốn ngoại đã đảo chiều từ năm 2020, với tổng giá trị rút ròng hơn 12 tỷ USD. Nguyên nhân chủ yếu đến từ xu hướng rút vốn chung khỏi các thị trường mới nổi, hiệu suất đầu tư kém hấp dẫn so với Mỹ, cùng với việc lãi suất Mỹ tăng cao hậu Covid làm gia tăng rủi ro tỷ giá. Bên cạnh đó, việc Việt Nam duy trì mặt bằng lãi suất thấp, những lo ngại về thuế quan toàn cầu, tỷ giá và dự trữ ngoại hối, cũng như sự thiếu vắng doanh nghiệp lớn niêm yết mới trong thời gian dài, đều góp phần kéo dài xu hướng bán ròng.

Tuy nhiên, ông Nhân nhấn mạnh xu hướng này có thể đảo chiều trong thời gian tới, nhờ các động lực từ câu chuyện nâng hạng thị trường, cam kết mạnh mẽ của Chính phủ về mục tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế tư nhân, cùng với làn sóng IPO mới và khi áp lực tỷ giá dần hạ nhiệt.

Giáo dục tài chính và phát triển ngành quỹ là điều kiện cần để thị trường vận hành bền vững hơn

Theo bà Dương Kim Anh, Giám đốc Khối Đầu tư VCBF, sự gia tăng nhanh chóng của số lượng tài khoản chứng khoán cá nhân trong thời gian qua cho thấy mức độ quan tâm rất lớn của nhà đầu tư đối với thị trường. Chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mở mới hơn 2 triệu tài khoản, nâng tổng số tài khoản lên khoảng 11,3 triệu.

Tuy nhiên, bà lưu ý rằng số lượng tài khoản giao dịch chứng chỉ quỹ vẫn còn khá khiêm tốn, chưa đến 2,4 triệu. Điều này cho thấy dư địa phát triển của ngành quỹ còn rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu đầu tư chuyên nghiệp và dài hạn ngày càng tăng.

Bà Kim Anh cho rằng để thị trường phát triển bền vững hơn trong giai đoạn nâng hạng, việc mở rộng kênh phân phối sản phẩm quỹ và đẩy mạnh giáo dục tài chính sẽ đóng vai trò then chốt. Những chương trình phổ biến kiến thức về chứng khoán và quản lý tài chính cá nhân không chỉ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về thị trường, mà còn định hình hành vi đầu tư kỷ luật, hướng tới hiệu quả dài hạn thay vì chạy theo lợi nhuận ngắn hạn.

Bà cũng cho rằng khi kênh phân phối được mở rộng đi kèm với quy định chặt chẽ, nhà đầu tư sẽ có điều kiện tiếp cận thông tin đầy đủ và chính xác hơn, tránh những cam kết không phù hợp từ các đơn vị phân phối.

Trên nền tảng đó, bà kỳ vọng rằng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức sẽ tăng lên trong những năm tới và đóng vai trò dẫn dắt thị trường, một xu hướng đã hình thành rõ nét tại các thị trường tài chính phát triển. Theo bà, sự dịch chuyển này sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam minh bạch hơn, ổn định hơn và phát triển bền vững hơn.

Hoàn thiện khung pháp lý tài sản là điều kiện để ngành quỹ phát triển bền vững

Theo bà Dương Kim Anh, Đề án Tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đã đưa ra một bộ giải pháp khá toàn diện. Ba nội dung chính của Đề án gồm: mở rộng kênh phân phối, tăng cường giáo dục tài chính, và cải thiện nguồn cung tài sản thông qua cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, IPO doanh nghiệp tư nhân và quy định ESG chặt chẽ hơn. Những giải pháp này giúp thị trường có thêm hàng hóa chất lượng, tạo điều kiện để các công ty quản lý quỹ xây dựng nhiều chiến lược đầu tư hơn.

Bà Kim Anh cho rằng thị trường cần tiếp tục hoàn thiện ở mảng tài sản thu nhập cố định. Cụ thể, tổ chức thị trường giao dịch tập trung chứng chỉ tiền gửi là cần thiết trong bối cảnh sắp có khung pháp lý cho quỹ đầu tư công cụ thị trường tiền tệ. Bà cũng kỳ vọng sẽ sớm có khung pháp lý cho chứng khoán hóa các khoản vay hạ tầng, vừa giúp ngân hàng giải phóng vốn cho dự án mới, vừa tạo cơ hội để các quỹ huy động vốn đầu tư vào chứng khoán hạ tầng, phục vụ nhà đầu tư tìm kiếm lợi tức ổn định.

Đầu tư giá trị và dài hạn là trọng tâm trong chiến lược chuẩn bị cho giai đoạn nâng hạng

Ông Nguyễn Triệu Vinh, Phó Giám đốc Đầu tư VCBF, cho biết việc FTSE nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi sơ cấp vào năm 2026 sẽ giúp thu hút đáng kể dòng vốn quốc tế, từ cả quỹ thụ động và quỹ chủ động. Theo ông, sự kiện này sẽ thúc đẩy thị trường tiếp tục cải thiện chất lượng, đặc biệt ở các yêu cầu về quản trị doanh nghiệp, công bố thông tin và hoạt động IR, đồng thời tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp lớn niêm yết trong thời gian tới.

Ông Vinh nhận định môi trường thị trường ổn định và chất lượng hơn sẽ giúp nhà đầu tư cá nhân tự tin hơn trong việc phân bổ tài sản, đồng thời mở ra thuận lợi cho các công ty quản lý quỹ hoạt động theo chuẩn mực chuyên nghiệp như VCBF.

Để đón đầu cơ hội đó, VCBF tiếp tục kiên định với triết lý đầu tư giá trị và dài hạn, phát triển thêm các quỹ mở và giải pháp đầu tư mới, đồng thời đầu tư mạnh vào công nghệ và nâng cao dịch vụ khách hàng. Những nỗ lực này nhằm đảm bảo trải nghiệm ổn định cho nhà đầu tư khi quy mô quỹ và lượng người tham gia ngày càng tăng.

Ông Vinh cho rằng thị trường Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội tăng trưởng trong trung và dài hạn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân cần trang bị đầy đủ kiến thức, tránh đầu tư vào doanh nghiệp kém chất lượng hoặc mua ở mức định giá quá cao, và phải rèn luyện tư duy đầu tư dài hạn để không bị tác động bởi biến động ngắn hạn.